Süt Sığırlarında Süt Verimini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Süt verimi yönünden üstün genetik potansiyele sahip ineklerde beslenmenin de buna eşlik etmesi gerekir. Bu durum, süt verimi artışının sağlanmasında beslenmeden gelen payın %65-70 civarında olduğu anlamına gelmektedir. Sözü edilen üstün süt verimi performansını etkileyen birçok faktör olmasına karşın, bunlar arasında düzenli bir kuru dönem geçirmenin etkisi çok daha fazladır. Bu dönem doğumdan 3 hafta öncesinde başlayıp, doğumdan 3 hafta sonrasına kadar devam etmektedir. Toplam 40-50 gün arasında geçen bu sürede uygulanacak özel besleme stratejileri laktasyonun geri kalan dönemini de çok yakından etkilemektedir. Peki, bu dönemde (Kuru Dönem) ineklerin beslenmesinde nelere dikkat etmek gerekmektedir;
- Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta vücut kondisyonunda meydana gelen değişimlerin çok iyi izlenmesidir. Doğumdan sonra oluşabilecek muhtemel metabolik hastalıkların (hipokalsemi, ketozis, meme ödemi v.b.) önüne geçilmesi, yem tüketiminin artırılması ve istenilen miktar ve kompozisyonda süt elde edilmesi için vücut kondisyonunun 3-3.5 aralığında olması gerekir.
- Bu dönemde yedirilecek kaba yem miktarı, hayvanın canlı ağırlığının %1’i düzeyinde olmalıdır. Kaba yem kaynağı olarak baklagiller grubundaki yemlerden (yonca, fiğ vb.) hipokalsemi riski dolayısıyla kaçınılmalıdır. Bunların yerine çayır kuru otları tercih edilmelidir.
- Kuru dönem yeminden laktasyonun başında yedirilen süt yemine geçiş alıştırarak yapılmalıdır. Yani kuru dönem yemi azaltılırken yemi yavaş yavaş artırılmalıdır. Çünkü doğuma yaklaşılırken (son 1 hafta) ananın ve doğacak yavrunun sağlığının tehlikeye girmemesi için rasyondaki besin madde yoğunluğunun artırılması gerekmektedir.
- Doğum sonrası görülecek olan negatif enerji ve protein dengesi ile muhtemel canlı ağırlık kayıpları ve verim düşüklüklerinin önüne geçmek için sözü edilen geçiş döneminde iyi kaliteli protein kaynakları ve enerjice zengin yemlerle besleme yapmak gerekmektedir.
Doğum sonrası görülebilecek bu metabolik bozukluklardan korunmak için ayrıca hayvanların yemlerinde bazı yem katkı maddelerin de kullanılması yararlı olacaktır. Bu katkı maddeleri, vitamin E, B3 (niyasin), maya, ve bazı tuzlar (magnezyum sülfat, amonyum klorit) olarak sıralanabilir.